سنبل الطیب؛ معرفی، خواص و طریقه مصرف
مقدمه و معرفی
سنبل الطیب یک گیاه دارویی ارزشمند و مورد استفاده در طب سنتی است که به عنوان یک منبع طبیعی از بویایی و طعمی مطبوع شناخته شده است. این گیاه از خانواده لامیاسه (Lamiaceae) به نام علمی “Ocimum sanctum” نیز شناخته میشود و به طور متداول در مناطق جنوبی آسیا رشد میکند. در ادامه به خواص سنبل الطیب، معرفی، گونهها، فواید آن پرداخته خواهد شد.
سنبل الطیب گیاهی معطر با برگهای سبز و کوچک است که به عنوان یک گیاه مقدس در هندو و بوذیسم شناخته میشود. از این گیاه بهعنوان یک منبع اصلی در تهیه چایها، عرقیات و عصارههای دارویی استفاده میشود. سنبل الطیب به عنوان “تولسی” نیز شناخته میشود.
گونهها
سنبل الطیب در چندین گونه مختلف و با تفاوتهای ظاهری و شیمیایی وجود دارد. دو گونه مهم و شناختهشده از سنبل الطیب عبارتند از:
- سنبل الطیب آبی (Ocimum sanctum var. sanctum): این گونه از سنبل الطیب در هند و دیگر مناطق جنوبی آسیا یافت میشود و بهعنوان یک گیاه مقدس در فرهنگ هندو و بوذیسم اهمیت دارد.
- سنبل الطیب قرمز (Ocimum sanctum var. tenuiflorum): این گونه نیز در هند و مناطق اطراف آن یافت میشود و معمولاً بهعنوان گیاه دارویی و معطر مورد استفاده قرار میگیرد.
فواید سنبل الطیب
سنبل الطیب دارای خواص دارویی و بهداشتی متعددی است که در طب سنتی و مورد تحقیقات علمی مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از فواید احتمالی سنبل الطیب شامل موارد زیر میشوند:
ضد التهاب و ضد باکتریایی
ترکیبات موجود در سنبل الطیب میتوانند به عنوان ضد التهابها و ضد باکتریهای طبیعی عمل کنند و به بهبود وقوع التهابها و عفونتها کمک کنند.
تقویت سیستم ایمنی
مصرف مداوم سنبل الطیب ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و از بیماریها و عفونتها جلوگیری نماید.
کاهش استرس و اضطراب
برخی تحقیقات نشان دادهاند که مواد شیمیایی موجود در سنبل الطیب میتوانند به کاهش سطح استرس و اضطراب کمک کنند.
تنظیم قند خون
برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف سنبل الطیب ممکن است به تنظیم سطح قند خون کمک کند و برای افراد دیابتی مفید باشد.
قبل از شروع مصرف سنبل الطیب، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید، به ویژه اگر در حالت خاصی مانند بارداری یا داروهای دیگر هستید. همچنین، توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد هر گیاه دارویی ممکن است مشکلات جانبی داشته باشد، بنابراین توصیه میشود مقدار مصرف را رعایت کنید.
فواید دیگر سنبل الطیب علاوه بر موارد ذکر شده عبارتند از:
تسکین علائم سرماخوردگی
مصرف سنبل الطیب میتواند به تسکین علائم سرماخوردگی مانند سرفه، گلو درد و عطسه کمک کند.
حفاظت از دستگاه قلبی
تحقیقات نشان دادهاند که مصرف منظم سنبل الطیب ممکن است به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کند و عوامل خطری مانند اکسیداسیون زیاد و التهابهای عروقی را کاهش دهد.
تقویت عملکرد مغزی
ترکیبات موجود در سنبل الطیب ممکن است به بهبود عملکرد مغز و افزایش تمرکز و توجه کمک کنند.
کمک به مشکلات گوارشی سنبل الطیب
مصرف سنبل الطیب میتواند به بهبود مشکلات گوارشی مانند دلپیچه، سوء هاضمه و تشنجهای معده کمک کند.
سنبل الطیب و تنظیم هورمونها
برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف سنبل الطیب ممکن است به تنظیم هورمونها و سطح استروژن در بدن کمک کند.
سنبل الطیب و خواص ضد افسردگی
برخی مطالعات نشان میدهند که ترکیبات موجود در سنبل الطیب میتوانند به بهبود خلق و خو و کاهش افسردگی کمک کنند.
سنبل الطیب برای اختلالات قاعدگی
تحقیقات اولیه حاکی از آن است که مصرف ۲۵۵ میلی گرم سنبل الطیب سه بار در روز به مدت دو دوره قاعدگی، درد ناشی از قاعدگی را التیام می دهد.
خواص سنبل الطیب برای بی قراری
تحقیقات اولیه نشان می داد، خوردن یک یا دو قرص ترکیبی شامل ۱۲۰ میلی گرم عصاره ریشه سنبل الطیب و ۸۰ میلی گرم عصاره برگ بادرنجبویه، ممکن است علائم بی قراری در کودکان زیر ۱۲ سال را کاهش دهد.
سنبل الطیب برای استرس
تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف ۶۰۰ میلی گرم سنبل الطیب به مدت هفت روز قبل از آزمایش استرس، فشار خون و ضربان قلب را کاهش می دهد. تحقیق دیگری نشان داد که مصرف ۱۰۰ میلی گرم سنبل الطیب قبل از سخنرانی در مقابل شنونده، احساس اضطراب را کاهش می دهد. تحقیق دیگری دریافت که مصرف ترکیبی از ۳۶۰ میلی گرم سنبل الطیب و ۲۴۰ میلی گرم بادرنجبویه باعث کاهش اضطراب و استرس می شود. اما اگر این ترکیب در دوز بالاتری مصرف گردد منجر به افزایش استرس می شود.
سنبل الطیب برای تسکین درد
سنبل الطیب به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی به عنوان یک مسکن طبیعی درد عمل می کند. یک تحقیق هند، دریافت که تمام عصاره و روغن های به دست آمده از سنبل الطیب، تاثیر تسکین دهنده قابل توجهی بر روی موش ها دارد. همچنین، این روغن تاثیر آسپرین را نیز افزایش داد.
درمان بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که به یک مشکل رایج تبدیل شده است. آزمایشها آثار مفید عصاره سنبل الطیب را برای بیماری پارکینسون گزارش داده اند. علاوه بر آن، با توجه به اینکه بیماری پارکینسون در نتیجه ی عدم تعادل متابولیک میتوکندری است، فواید عصاره این گیاه جهت بهبود این معضل قابل توجه است.
سنبل الطیب برای کاهش فشار خون
ریشه سنبل الطیب به آرام شدن بدن و ذهن کمک می کند. این ریشه همچنین با بهبود سلامت قلب، فشار خون را نیز کاهش می دهد. ترکیبات فعال موجود در ریشه سنبل الطیب برای مدیریت استرس و اضطراب مؤثر است. این گیاه همچنین به تنظیم فشارخون کمک می کند.
فشار خون بالا احتمال سکته و حمله قلبی را افزایش می دهد. مکمل های ریشه سنبل الطیب به صورت طبیعی فشار خون را پایین آورده و سطح سالم آن را عادی سازی می کند، که تاثیر مثبتی بر روی سلامت قلب می گذارد.
فواید سنبل الطیب برای بی خوابی
هر چند مطالعات متفاوتی وجود دارد، اما بیشتر مطالعات نشان می دهند که مصرف سنبل الطیب می تواند مدت زمان به خواب رفتن را بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کاهش دهد. همچنین سنبل الطیب کیفیت خواب را بهبود می بخشد. دوز مصرفی ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلی گرم عصاره سنبل الطیب، دو ساعت قبل از خواب، تاثیر خوبی بر کیفیت خواب می گذارد. مصرف ادامه دار برای چندین روز و حتی بالای ۴ هفته، ممکن است تاثیر قابل توجهی بگذارد.
چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم بعضی مطالعات نشان می دهند که سنبل الطیب می تواند خواب را بهبود دهد، همچنین زمانی که با دیگر گیاهان دارویی مانند رازک و بادرنجبویه ترکیب می شود تاثیر خوبی دارد. مصرف سنبل الطیب همچنین کیفیت خواب افرادی که از داروهای خواب آور پرهیز می کنند را نیز بهبود می دهد. گرچه بعضی از تحقیقات حاکی از آن است که سنبل الطیب بی خوابی را به سرعت قرص های خواب آور التیام نمی دهد.
با توجه به اینکه سنبل الطیب دارای خواص دارویی است، همیشه مهم است که پیش از مصرف به مشورت با متخصصان بهداشتی یا پزشک خود مراجعه کنید. همچنین، توصیه میشود که در هنگام استفاده معتدلانه از سنبل الطیب باشید و مصرف بیش از حد را اجتناب کنید.
مقدار و زمان مصرف سنبل الطیب
در منابع مختلف علمی درباره مقدار مصرف گیاهان دارویی، چیزی حدود ۱ تا ۱۰ گرم است.
اگر برای درمان بیماری بی خوابی از عصاره تغلیظ شده ریشه گیاه سنبل الطیب(سنبل الطیب موجود در قرص ها و کپسول ها) استفاده می کنید، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب آن را مصرف نمایید.
فرآورده های خشک شده ریشه این گیاه را که به صورت ۵/۱ تا ۲ گرمی هستند، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب مصرف کنید.
برای اینکه بتوانید از خواص سنبل الطیب بیشتر بهره ببرید بهتر است این گیاه را تازه مصرف نمایید. بسیاری از متخصصان ریشه تازه سنبل الطیب را ترجیح می دهد. گزارشها نشان می دهند که مصرف دائم ریشه خشک آن ممکن است باعث تحریکات احساسی شود. با مقدار کم شروع کنید و در صورت نیاز افزایش دهید.
نحوه مصرف
سنبل الطیب به صورت تازه یا خشک شده مورد استفاده قرار میگیرد. میتوانید از روشهای زیر برای مصرف آن استفاده کنید:
-
- تهیه چای: برگهای خشک سنبل الطیب را با آب جوش درست کرده و به عنوان چای مصرف نمایید.
- استفاده در آشپزی: برگهای تازه یا خشک شده سنبل الطیب را به عنوان ادویه در غذاها مورد استفاده قرار دهید.
- عصارهگیری: میتوانید از برگهای تازه سنبل الطیب عصارهای استخراج کنید و به عنوان ترکیبات دارویی مورد استفاده قرار دهید.
- استفاده در ماساژ: روغن اسانس سنبل الطیب را میتوانید در ماساژها و تراپیهای آرامشی مورد استفاده قرار دهید.
بدون دیدگاه