داروی مرکب چهارم و نحوه ساخت آن
مقدمه
یکی از داروهای طب اسلامی، داروی مرکب چهارم است که به آن داروی بقس ۴ یا حب بلسان نیز می‌گویند. این دارو از ترکیبات گیاهی تهیه شده و مانند مرکب یک و مرکب دو برای درمان برخی بیماری‌ها بسیار موثر است.
دارو در روایات
اِشْتَکَى رَجُلٌ مِنْ إِخْوَانِنَا إِلَى أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ کَثْرَهَ اَلْعَطَشِ وَ یُبْسَ اَلْفَمِ وَ اَلرِّیقِ فَأَمَرَهُ أَنْ یَأْخُذُ سَقَمُونِیَاءَ وَ قَاقُلَّهً وَ سُنْبُلَهً وَ شَقَاقُلَ وَ عُودَ اَلْبَلَسَانِ وَ حَبَّ اَلْبَلَسَانِ وَ نَارْمُشْکَ وَ سَلِیخَهً مُقَشَّرَهً وَ عِلْکَ رُومِیٍّ وَ عَاقِرْقِرْحَا وَ دَارَصِینِیٍّ مِنْ کُلِّ وَاحِدٍ مِثْقَالَیْنِ یُدَقُّ هَذِهِ اَلْأَدْوِیَهُ کُلُّهَا وَ تُعْجَنُ بَعْدَ مَا تُنْخَلُ غَیْرَ اَلسَّقَمُونِیَاءِ فَإِنَّهُ یُدَقُّ عَلَى حِدَهٍ وَ لاَ یُنْخَلُ ثُمَّ یُخْلَطُ جَمِیعاً وَ یأخذ[یُؤْخَذُ]خَمْسَهً وَ ثَمَانِینَ مِثْقَالاً فَانِیذٌ سِجْزِیٌّ جَیِّدٌ وَ یُذَابُ فِی الطبخین[اَلطَّنْجِیرِ] بِنَارٍ لَیِّنَهٍ وَ یُلَتُّ بِهِ اَلْأَدْوِیَهُ ثُمَّ یُعْجَنُ ذَلِکَ کُلُّهُ بِعَسَلٍ مَنْزُوعِ اَلرَّغْوَهِ ثُمَّ یُرْفَعُ فِی قَارُورَهٍ أَوْ جَرَّهٍ خَضْرَاءَ فَإِنِ اِحْتَجْتَ إِلَیْهِ فَخُذْ مِنْهُ عَلَى اَلرِّیقِ مِثْقَالَیْنِ بِمَا شِئْتَ مِنَ اَلشَّرَابِ أَوْ عِنْدَ مَنَامِکَ مِثْلَهُ . طب الأئمه علیهم السلام ج۱ ص۷۳
مردى از همکیشان،از فزونى عطش و دهن خشکه بامام ششم علیه السّلام نالید،باو فرمود:از سقمونیا،قاقله، سنبله،شقاقل،عودبلسان،حب بلسان،نارمشک،سلیخه مقشره،علک رومى، عاقرقرحا و دار چینى هر کدام دو مثقال بگیرد،و همه آنها را بکوبد و الک کند و خمیر کند جز سقمونیا که جدا بکوبد و الک نکند،و همه را بهم آمیزد و ۸۵ مثقال نقل شکرى سجزى خوب بگیرد و در پاتیله با آتش نرمى آب کند و با آن داروها خیس کند و همه را با عسل آب کرده معجون سازد و در شیشه یا کوزه سبز نهد و اگر بدان نیاز دارد ناشتا دو مثقال با هر نوشابه خواهد بنوشد و هم هنگام خوابیدن مانند آن.
خواص مرکب چهارم ( بقس ۴ )
داروی مرکب چهارم به عنوان تقویت‌کننده جنسی شناخته می‌شود و به گرم کردن کلیه‌ها کمک می‌کند. این دارو برای افرادی که کلیه‌هایشان کم‌کار شده، بسیار ضروری است.
کاربرد‌های این دارو عبارتند از:
- افزایش توان جنسی و زیاد شدن تمایل به همبستری
- دفع برون از مفاصل
- موثر برای درمان کمر درد، اسهال و باد شکم
- مفید برای مشکلات مرتبط با مثانه مانند ناتوانی در دفع یا کنترل ادرار، مشکلات پروستات و حتی شب‌ادراری
- کمک به رفع طپش قلب، تنگی نفس و نفخ شکم
- کاهش سیری مفرط (موارد مربوط به تخمه)
دیگر خواص مرکب چهارم
مرکب چهارم یا بقس ۴ همچنین برای موارد زیر مفید است:
- درمان پیچش شکم و جلای قلب
- افزایش اشتها
- تسکین درد سینه و آرامش قلب
- رفع زردی چشم و بدن (که ممکن است مرتبط با هپاتیت یا یرقان باشد)
- درمان تشنه شدن بیش از حد، ضعف یا بیماری‌های مرتبط با چشم
- کمک به رفع پسردرد، کوچک شدن مغز، تب و لرز، و سایر بیماری‌های کهنه و جدید
نحوه ساخت مرکب چهارم
مواد اولیه
- هلیله سیاه و هلیله زرد و سقمونیا: از هر کدام ۶ مثقال
- فلفل سیاه، دار فلفل (فلفل دراز)، زنجبیل خشک، زنیان، خشخاش قرمز، نمک هندی: از هر کدام ۴ مثقال
- ناز مشک، هل، سنبل طیب، شقاقل، عود البلسان، سلیخه مقشره، علک رومی، عاقرقرحا، دارچینی: از هر کدام ۲ مثقال
روش تهیه
- کلیه مواد (به جز سقمونیا) را آسیاب کنید و سپس آنها را مخلوط نمایید. توجه داشته باشید که سقمونیا نباید الک شود و فقط آسیاب شود.
- ۸۵ مثقال شکر سجستان یا سیستان را در یک ظرف آب ولرم حل کنید.
- پس از آن، مواد دارویی آسیاب شده را به شکر محلول اضافه کنید.
- با عسلی که کف آن گرفته شده، یک خمیر ایجاد کنید. برای گرفتن کف‌های عسل، آن را روی آتش قرار دهید تا کف کند و سپس کف‌ها را جمع‌آوری کنید.
- داروی آماده را در یک ظرف شیشه‌ای یا کوزه سبز نگهداری کنید.
نحوه مصرف
راوی نقل می‌کند: «این دارو باید به اندازه دو مثقال (معادل ۹ گرم) مصرف شود.»
ما قبلاً دستور مصرف یک مثقال را داده بودیم، اما امام (ع) دستور داده‌اند که مقدار مصرف به دو مثقال تغییر یابد.
بدون دیدگاه