داروی هاضوم | طرز تهیه،خواص و نحوه مصرف

معرفی داروی هاضوم

داروی هاضوم که نام دیگر آن شالک است یا به آن گیاه شالتک نیز می گویند یک ترکیب طبیعی بر اساس توصیه‌های پیامبر اکرم (ص) است که برای تقویت معده، بهبود هضم غذا و درمان مشکلات گوارشی استفاده می‌شود. این دارو شامل زنیان، آویشن، سیاهدانه و نمک دریا است و به‌صورت پیش و پس از غذا مصرف می‌شود. این دارو علاوه بر درمان معده، برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند انحراف صورت (لقوه) نیز مفید است.

مصرف این دارو برای زنان باردار ممنوع است

روایت استفاده از هاضوم

متن عربی روایت:

«رُوِیَ عَنِ اَلنَّبِیِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : أَنَّهُ دَعَا بِالْهَاضُومِ وَ اَلسَّعْتَرِ وَ اَلْحَبَّهِ اَلسَّوْدَاءِ فَکَانَ یَسْتَفُّهَا إِذَا أَکَلَ اَلْبَیَاضَ وَ طَعَاماً لَهُ غَائِلَهٌ وَ کَانَ یَجْعَلُهُ مَعَ اَلْمِلْحِ اَلْجَرِیشِ وَ یَفْتَتِحُ بِهِ اَلطَّعَامَ وَ یَقُولُ مَا أُبَالِی إِذَا تَغَادَیْتُهُ مَا أَکَلْتُ مِنْ شَیْءٍ وَ یَقُولُ هُوَ یُقَوِّی اَلْمَعِدَهَ وَ یَقْطَعُ اَلْبَلْغَمَ وَ هُوَ أَمَانٌ مِنَ اَللَّقْوَهِ ». منبع: مکارم الأخلاق  ج۱ ص۱۸۷

ترجمه روایت:

پیامبر (ص) زنیان، آویشن و سیاهدانه درخواست کردند. هرگاه سفیدجات (مانند پیه، سفیده تخم‌مرغ) یا غذاهای سنگین می‌خوردند، این داروی سه‌گانه را مصرف می‌کردند. این‌ها را با نمک دریا پیش از غذا میل می‌کردند و می‌فرمودند: بعد از مصرف این ترکیب، اهمیت نمی‌دهم که چه غذایی بخورم؛ این دارو معده را تقویت می‌کند، بلغم را از بین می‌برد و از لقوه (انحراف صورت، دهان و چشم) پیشگیری می‌کند.

خواص هاضوم

داروی هاضوم یا همان داروی شالک فواید و خاصیت های زیر را دارد:

1. تقویت معده و بهبود هضم غذا.
2. برطرف‌کننده بلغم.
3. کاهش سنگینی معده پس از غذاهای سنگین.
4. جلوگیری از شکم‌درد و تهوع.
5. از بین بردن بوی بد مدفوع.
6. افزایش اشتها.
7. پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با لقوه مانند انحراف صورت، دهان و چشم.

ترکیبات هاضوم

مواد لازم برای ساخت داروی هاضوم یا شالک :

1. الهاضوم (زنیان): ۱ واحد.
2. السعتر (آویشن): ۱ واحد.
3. الحَبَّهِ السَّوْدَاء (سیاهدانه): ۱ واحد.
4. الملح الجریش (نمک دریا): ۱ واحد یا به مقدار لازم.

روش ساخت هاضوم

طرز تهیه داروی هاضوم به روش زیر می باشد:

1. آویشن و نمک دریا را جداگانه آسیاب کنید.
2. برخی معتقدند سیاهدانه را آسیاب نکنید؛ زیرا در صورت آسیاب‌شدن، پس از مدتی خاصیت خود را از دست داده و سمی می‌شود.
3. مواد فوق را به مقادیر مساوی مخلوط کنید، اما افزادی که کمبود پرز معده دارند می توانند آویشن را دو برابر در نظر بگیرند.
4. در صورت تمایل و برای سهولت مصرف، هم‌وزن مجموع مواد عسل اضافه کرده و کاملاً با مواد ترکیب کنید.

روش مصرف هاضوم

• پیش از غذا (مرکب چهارگانه): این ترکیب را با نمک دریا مخلوط کرده و یک قاشق چای‌خوری از آن پیش از غذا میل کنید.
• پس از غذا (مرکب سه‌گانه): ترکیب زنیان، آویشن و سیاهدانه را بدون نمک مصرف کنید.

روش مصرف هاضوم برای کودکان

• کودکان ۲ تا ۷ سال هر وعده به اندازه نصف قاشق چای خوری.
• کودکان زیر ۲ سال هر وعده به اندازه نیک چهارم قاشق چای خوری

نکات مهم

1. این دارو شامل دو شکل مصرف است:
   • مرکب چهارگانه (پیش از غذا): شامل زنیان، آویشن، سیاهدانه و نمک دریا.
   • مرکب سه‌گانه (پس از غذا): شامل زنیان، آویشن و سیاهدانه.
2. در روایت، پیامبر اکرم (ص) این دارو را به شکل خشک استفاده می‌کردند. مصرف عسل با آن به‌عنوان یک گزینه جایگزین برای افرادی است که نمی‌توانند مواد را به‌صورت خشک مصرف کنند، ولی میزان تأثیر آن کمتر خواهد بود.
3. مصرف نمک در مرکب چهارگانه پیش از غذا کافی است و نیازی نیست به اندازه‌ی دیگر اجزا باشد.
4. مقدار مصرف مناسب برای هر بار استفاده به‌اندازه یک قاشق چای‌خوری است.
5. این دارو نه‌تنها برای پیشگیری مفید است بلکه در درمان مشکلات گوارشی و حتی بیماری‌های لقوه مؤثر خواهد بود.
6. مفهوم “غذای سفید” در این روایت به غذاهای سنگین و سفید رنگ مانند سفیده تخم‌مرغ، پیه و دنبه اشاره دارد.