داروی مرکب یک طب اسلامی

مقدمه

یکی از داروهای مهم طب اسلامی که در روایات پزشکی به آن اشاره شده است داروی مرکب یک طب اسلامی است. همچنین بجر مرکب یک طب اسلامی نامهایی نظیر گیاه بقس۱ و داروی ابن بسطام نیز بر آن نهاده اند که در این نوشته به معرفی، ترکیبات، روایت و طریقه مصرف آن خواهیم پرداخت:

مشخصات کلی

دارو مرکب یک طب اسلامی / ابن بسطام  / گیاه بقس ۱ یکی دیگر از داروهای ترکیبی طب اسلامی (آیت الله تبریزیان) جهت درمان غلبه مزاج سودا، درمان غلبه مزاج صفرا، درمان غلبه مزاج بلغم، درمان بیماری‌های مرتبط با کبد، درمان معده درد است. همچنین درمان استفراغ و تهوع، درمان تب، درمان برسام، درمان ترک دست و پا، درمان پروستات و سنگ مثانه، درمان اسهال خونی، درمان شکم درد، درمان گرمی سر، درمان یرقان (زردی)، درمان ویار، درمان پسوریازیس، درمان هپاتیت و … است.
همچنین این دارو درمانی شاخص برای بیماری‌های کبدی و خارش بدن است. دارو مرکب یک طب اسلامی، هپاتیت، سیروز کبدی، چربی کبد و کل بیماری‌های آن را درمان می کند.
این دارو از مرکبات ده گانه طب اسلامی می باشد.

دارو در احادیث پزشکی

متن روایت

در روایت آمده است:
«‌قَالَ: عَبْدُ‌‌‌‌‌اللَّه وَ الْحُسَیْنُ ابْنَا بِسْطَامَ‌، أَمْلَى‌ عَلَیْنَا أَحْمَدُ‌‌‌بن‌رَبَاحٍ الْمُطَبِّبُ هَذِهِ الْأَدْوِیَهَ، وَ ذَکَرَ أَنَّهُ عَرَّضَهَا لِلْإِمَامِ فَرَضِیَهَا، وَ قَالَ: إِنَّهَا تَنْفَعُ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَى مِنَ الْمِرَّهِ السَّوْدَاءِ وَ الصَّفْرَاءِ وَ الْبَلْغَمِ، وَ وَجَعِ الْمَعِدَهِ، وَ الْقَیْ‌ءِ، وَ الْحُمَّى ،وَ الْبِرْسَامِ، وَ تَشَقُّقِ الْیَدَیْنِ وَ الرِّجْلَیْنِ، وَ الْأُسْرِ، وَ الزَّحِیرِ، وَ وَجَعِ الْبَطْنِ، وَ وَجَعِ الْکَبِدِ، وَ الْحَرِّ فِی الرَّأْسِ، وَ یَنْبَغِی أَنْ یَحْتَمِیَ مِنَ التَّمْرِ وَ السَّمَکِ وَ الْخَلِّ وَ الْبَقْلِ ،وَ لْیَکُنْ طَعَامُ مَنْ یَشْرَبُهُ زِیرْبَاجَهً بِدُهْنِ سِمْسِمٍ، یَشْرَبُهُ ثَلَاثَهَ أَیَّامٍ، کُلَّ یَوْمٍ مِثْقَالَیْنِ، وَ کُنْتُ أَسْقِیهِ مِثْقَالًا، فَقَالَ الْعَالِمُ(ع):

مِثْقَالَیْنِ وَ ذَکَرَ أَنَّهُ لِبَعْضِ الْأَنْبِیَاءِ عَلَى نَبِیِّنَا وَ آلِهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ، یُؤْخَذُ مِنَ الْخِیَارِشَنْبَرَ رِطْلٌ مُنَقًّى، وَ یُنْقَعُ فِی رِطْلٍ مِنْ مَاءٍ یَوْماً وَ لَیْلَهً، ثُمَّ یُصَفَّى فَیُؤْخَذُ صَفْوُهُ وَ یُطْرَحُ ثُفْلُهُ، وَ یُجْعَلُ مَعَ صَفْوِهِ رِطْلٌ مِنْ عَسَلٍ، وَ رِطْلٌ مِنْ أَفْشُرَجِ السَّفَرْجَلِ، وَ أَرْبَعِینَ مِثْقَالًا مِنْ دُهْنِ وَرْدٍ، ثُمَّ یَطْبُخُهُ بِنَارٍ لَیِّنَهٍ حَتَّى یُثْخَنَ، ثُمَّ یُنْزَلُ عَنِ النَّارِ وَ یَتْرُکُهُ حَتَّى یَبْرُدَ، فَإِذَا بَرَدَ جُعِلَتْ فِیهِ الْفُلْفُلُ، وَ دَارُفُلْفُلٍ ، وَ قِرْفَهُ الْقَرَنْفُلِ، وَ قَرَنْفُلٌ، وَ قَاقُلَّهٌ، وَ زَنْجَبِیلٌ، وَ دَارُصِینِیٍّ، وَ جَوْزُبَوَّا، مِنْ کُلِّ وَاحِدٍ ثَلَاثَهُ مَثَاقِیلَ مَدْقُوقٍ مَنْخُولٍ، فَإِذَا جُعِلَتْ فِیهِ هَذِهِ الْأَخْلَاطُ، عَجَنْتَ بَعْضَهُ بِبَعْضٍ، وَ جَعَلْتَهُ فِی جَرَّهٍ خَضْرَاءَ أَوْ فِی قَارُورَهٍ، وَ الشَّرْبَهُ مِنْهُ مِثْقَالانِ عَلَى الرِّیقِ نَافِعٌ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ هُوَ نَافِعٌ لِمَا ذُکِرَ ، وَ لِلْیَرَقَانِ ، وَ الْحُمَّى الصُّلْبَهِ الشَّدِیدَهِ الَّتِی یُتَخَوَّفُ عَلَى صَاحِبِهَا الْبِرْسَامُ وَ الْحَرَارَه.»

ترجمه روایت

«‌عبدالله و حسین فرزندان بسطام، (گاهی روایات را به پدربزرگ خود سابور (شاپور) نسبت می‌دهند.) آن دو می‌گویند‌‌:

احمدبن رباح طبیب، که از اصحاب امام عسکری(ع) است، این داروها را بر ما املا کرد؛ او خواند و ما نوشتیم و برای ما ذکر کرد که این داروها را بر امام(ع) عرضه کردم و امام(ع) آنها را تأیید کرد و تغییراتی در آن انجام داد.

این دارو برای غلبه سودا، صفرا، بلغم، معده درد، استفراغ، تب، برسام، ترک دست و پا، پروستات، اسهال خونی، شکم‌درد، درد کبد (بیماری‌ها‌ی کبد). و گرمی سر مفید است و کسی که این دارو را مصرف می‌کند باید از خرما، ماهی، سرکه و انواع سبزیجات پخته و نپخته پرهیز کند.

خواص درمانی داروی مرکب یک (ابن بسطام)

۱- درمان غلبه مزاج سودا
۲- درمان غلبه مزاج صفرا
۳- درمان غلبه مزاج بلغم
۴- درمان بیماری‌های مرتبط با کبد
۵- درمان معده درد
۶- درمان استفراغ و تهوع از خواص اصلی دارو مرکب یک (ابن بسطام) طب اسلامی
۷- درمان تب
۸- درمان برسام
۹- درمان ترک دست و پا
۱۰- درمان پروستات و سنگ مثانه
۱۱- درمان کهیر
۱۲- درمان اسهال خونی
۱۳- درمان شکم درد
۱۴- درمان گرمی سر
۱۵- درمان انواع هپاتیت
۱۶- درمان یرقان (زردی)

۱۸- درمان پسوریازیس
۱۹- درمان بیماری گری یا جرب

ترکیبات و نحوه تهیه دارو

محتویات دارو

مرکب یک طب اسلامی (گیاه بقس۱ یا همان ابن بسطام از : فلوس، آب، میخک، هل، عسل، آب به، روغن گل سرخ، فلفل سیاه، فلفل دراز، پوست تنه درخت میخک، زنجبیل، دارچین، جوزبویا درست شده است.

روش ساخت

پوست فلوس را کنده و هسته و پولک های داخل آن جدا گردد.
پس از تمیز شدن بهتر است آن ها را آسیاب کنید زیرا فلوس بسیار سخت است و باید کمی آسیاب شود تا نرم گردد. اگر تازه باشد نیازی به نرم کردن ندارد. لازم است پ مقدار ۳۱۴٫۵ گرم فلوس خالص و تمیز شده موجود باشد.
به آن آب اضافه می کنیم و ۲۴ ساعت می گذاریم بماند تا فلوس ها خیس بخورد و نرم گردد. سپس آن را صاف کرده و تفاله اش را دور میریزیم و آب را نگه می داریم.
پس از جدا کردن تفاله عسل و آب به را به آن اضافه می کنیم. بهتر است آب روی تفاله های فلوس ریخته شود تا آب فلوس را بگیرد و غلظت آن زیاد شود.باید آنرا بفشارند تا آب آن خارج شود.
سپس باید روغن گل سرخ روی آب باقی مانده ریخته شود.
آن‌ها را باید روی آتش ملایم بگذارید تا کم کم پخته شود و خودش را بگیرد و غلیظ شود و آب آن بخار گردد. سپس باید آن را از روی آتش بردارید و بگذارید تا سرد شود.
پس از آن بقیه مواد ذکر شده را به صورت جداگانه آسیاب کرده و با هم مخلوط گردد.
این مواد پودر شده را روی محلول میریزیم و با هم مخلوط می کنیم و می بایست آن‌ها را بسیار با هم مخلوط کرد تا به صورت معجون درآید.

نحوه مصرف و پرهیزات

نحوه مصرف: صبح‌ها ناشتا محتویات قوطی دارو را به سه قسمت تقسیم نمایید و هر روز صبح یک قسمت از آن را مصرف کنید (هر قوطی برای سه روز می باشد).
پرهیزات: در دوره مصرف این دارو از خوردن خرما، ماهی، سرکه و سبزیجات خودداری نمایید.

نکات

جهت درمان کامل در صورت لزوم علاوه بر داروی مرکب یک (ابن بسطام) طب اسلامی داروهای دیگری مانند داروی صاف کننده خون (زنبق)، برگ سنای مکی و سایر داروهای طب اسلامی با توجه به شرح حال هر فرد استفاده می گردد. لذا ساخت، تجویر و توصیف دقیق نحوه مصرف بر عهده طبیب می باشد و از مصرف خودسرانه دارو پرهیز نمایید.

شما می توانید سوالا خود را در قسمت دیدگاه ها بپرسید تا کارشناسان مجموعه به آن پاسخ دهند… .